Niemieccy biskupi podzieleni w kwestii błogosławieństwa osób tej samej płci

Jonathan Luxmoore, OSV

Rzecznik niemieckich katolików bronił podejścia swojego kościoła do błogosławienia par jednopłciowych, pomimo dowodów głębokiej niezgody wśród biskupów tego kraju.

"Członkowie Niemieckiej Konferencji Biskupów i Centralnego Komitetu Niemieckich Katolików przyjęli wytyczne dla duszpasterzy dotyczące błogosławienia par, które nie zawarły związku małżeńskiego w Kościele; zalecili biskupom diecezjalnym postępowanie zgodnie z ich duchem" - wyjaśnił Matthias Kopp, rzecznik niemieckich biskupów.

Dokument ten stwierdza, że Kościół uznaje i oferuje wsparcie parom zjednoczonym w miłości. W związku z tym należy wzmocnić praktykę towarzyszenia parom rozwiedzionym i pozostającym w ponownych związkach małżeńskich z błogosławieństwem, a także parom o różnej tożsamości płciowej i orientacji seksualnej oraz parom, które nie chcą lub nie mogą przyjąć sakramentu małżeństwa.

Rzecznik zareagował na ankietę przeprowadzoną 6 sierpnia przez internetową agencję informacyjną Katholisch z siedzibą w Bonn, która wykazała, że mniej niż połowa z 27 diecezji katolickich w Niemczech zatwierdziła i w pełni przyjęła nową broszurę "Błogosławieństwa dla kochających się par" dla pastorów.

Podział wśród biskupów

W wywiadzie dla OSV News Kopp powiedział, że Watykan był konsultowany w sprawie przewodnika przed jego publikacją 23 kwietnia, dodając, że nie widzi niebezpieczeństwa poważnego rozłamu w kwestii błogosławieństw.

Jednak jeden ze starszych obserwatorów powiedział OSV News, że niemieccy biskupi są nieodwołalnie podzieleni w kwestii błogosławieństw dla osób tej samej płci i wielu z nich uważa, że nowa czterostronicowa broszura narusza zasady ustalone przez Watykan.

"Ponieważ każdy ksiądz i każda parafia robią teraz to, co uważają za słuszne, nie przewiduję konsensusu", powiedział Gottfried Bohl, redaktor wiadomości niemieckiej katolickiej agencji informacyjnej KNA. "Być może to dobrze, że istnieją różnice zdań, ponieważ pozwalają one biskupom na jednoczesne prezentowanie przeciwstawnych liberalnych i konserwatywnych twarzy. Ale tak czy inaczej, wielu Niemców nie interesuje się tym, czego naucza Kościół i nie akceptuje tego, że duchowni mówią im, co mają robić, zwłaszcza w kwestiach związanych z seksualnością".

Dokument, opracowany przez Gemeinsame Konferenz, czyli wspólną konferencję biskupów katolickich i katolików świeckich za zgodą rady stałej konferencji biskupów, zawiera "praktyczne wskazówki" dotyczące błogosławienia osób w związkach nieregularnych.

Fiducia Supplicans

Powołuje się na "Fiducia Supplicans", oświadczenie watykańskiej Dykasterii Nauki Wiary z grudnia 2023 r., które po raz pierwszy warunkowo zezwoliło kapłanom na błogosławienie par jednopłciowych "poza ramami liturgicznymi", choć "bez oficjalnego zatwierdzenia ich statusu" lub "zmiany w jakikolwiek sposób odwiecznego nauczania Kościoła na temat małżeństwa".

Watykański dokument, zatytułowany "O duszpasterskim znaczeniu błogosławieństw", potwierdził, że Kościół może rozszerzyć łaskę Bożą poprzez błogosławieństwa na pary w "nieregularnych sytuacjach", zwłaszcza pary tej samej płci lub heteroseksualne kohabitacje niemałżeńskie. Potwierdził również niemoralność pozamałżeńskich stosunków seksualnych, ale przyznał, że pary w nieregularnych sytuacjach mogą czerpać duchowe korzyści z łask, które błogosławieństwa mogą pośredniczyć.

W opublikowanej w kwietniu broszurze dla niemieckich pastorów zauważono, że choć "nie powinno się mylić liturgicznej celebracji sakramentu małżeństwa", błogosławieństwa osób tej samej płci mogą być teraz udzielane z "większą spontanicznością i swobodą" i mogą obejmować "muzykę i śpiew", a także Pismo Święte i czytania biblijne.

"Nienawrócone, rozwiedzione i ponownie poślubione pary o różnych orientacjach seksualnych i tożsamościach płciowych są naturalną częścią naszego społeczeństwa. Wiele z tych par chciałoby błogosławieństwa dla swojego związku" - czytamy w broszurze.

"Kościół pragnie głosić boską godność każdej osoby, zarówno słowem, jak i czynem... Dlatego uznaje i oferuje wsparcie parom zjednoczonym w miłości, które traktują się nawzajem z pełnym szacunkiem i godnością oraz które są gotowe żyć swoją seksualnością, troszcząc się o siebie i siebie nawzajem z długoterminową odpowiedzialnością społeczną" - czytamy w broszurze.

Swoboda w przestrzeganiu wytycznych

W wywiadzie dla OSV News Kopp powiedział, że diecezje katolickie w Niemczech nie są zobowiązane do przestrzegania broszury i dodał, że konferencja biskupów nie ma danych na temat "ogólnego nastawienia" katolików do błogosławieństw osób tej samej płci.

W swojej ankiecie Katholisch stwierdził jednak, że kwietniowe wytyczne zostały "bardzo różnie odebrane" w całym niemieckim Kościele.

Jak donosi agencja, niektóre diecezje podjęły kroki w celu jej wdrożenia, w tym Drezno-Meissen, Hildesheim, Limburg i Osnabrück, a także Rottenburg-Stuttgart, który opublikował 15-stronicową broszurę z modlitwami dla "par wszystkich orientacji seksualnych i tożsamości płciowych" poszukujących błogosławieństwa "niezależnie od ich stylu życia lub stanu cywilnego".

Katholisch poinformował jednak, że inne diecezje odmówiły pomocy, w tym Augsburg, Kolonia, Eichstätt, Passau i Regensburg, podczas gdy kilka, w tym Magdeburg, Paderborn i Monachium-Freising, nie osiągnęło jeszcze "ostatecznego stanowiska" w sprawie błogosławieństw.

W oświadczeniu z 22 lipca archidiecezja kolońska stwierdziła, że nowe wytyczne dotyczące udzielania błogosławieństw naruszają instrukcje Watykanu, zgodnie z którymi błogosławieństwa powinny być "spontaniczne i przejściowe" bez "formy liturgicznej".

Tymczasem diecezja augsburska powiedziała Katholisch, że broszura wyraźnie odnosiła się do "ceremonii błogosławieństwa" z czytaniami i pieśniami, naruszając w ten sposób instrukcje Watykanu, aby "unikać paraleli z nabożeństwami małżeńskimi".

Katolicy stanowią około 23,7% 84,7-milionowej populacji Niemiec, chociaż członkostwo w kościele i frekwencja gwałtownie spadły od 2019 r., a obecnie tylko 6,6% katolików uczęszcza na msze, zgodnie z danymi kościelnymi z lipca.

Błogosławieństwa dla osób tej samej płci zostały zatwierdzone przez świecki Centralny Komitet Katolików Niemieckich w głosowaniu plenarnym w listopadzie 2019 r., a także zostały zdecydowanie poparte przez reformatorskie forum Synodalna Droga Kościoła Niemieckiego na jego piątej sesji w marcu 2023 r.

Międzynarodowe kontrowersje

Kwestia ta wywołała jednak podziały na arenie międzynarodowej: niektóre katolickie konferencje biskupów i diecezje, zwłaszcza na Globalnym Południu, odrzuciły błogosławieństwa i skrytykowały deklarację Watykanu z 2023 roku.

W wywiadzie dla OSV News Bohl powiedział, że jego zdaniem większość biskupów jest zaniepokojona pozytywną reakcją na liberalną, proreformatorską presję wśród niemieckich katolików, z których wielu miało nadzieję na odpowiedź Watykanu na ostatnie posunięcia Kościoła w sprawie błogosławieństw dla osób tej samej płci.

"Wiele osób straciło zaufanie do Kościoła z powodu kryzysu związanego z wykorzystywaniem seksualnym, a jego przywódcy muszą uważać, aby nie stracić dalszej wiarygodności w dzisiejszym wysoce zsekularyzowanym społeczeństwie" - powiedział OSV News redaktor wiadomości KNA.

"Nowy papież dobrze zna sytuację, ponieważ był zaangażowany w wiele ostatnich rozmów z niemieckimi biskupami. Ale na razie nie wiemy jeszcze, jak zamierza zająć się prośbami o reformę ze strony konferencji biskupich, takich jak nasza" - powiedział.