Kontynuacja walki z kryzysem nadużyć seksualnych wśród duchowieństwa jest kwestią, którą powinien zająć się każdy papież w Kościele katolickim. Co dalej? Kardynał Sean O'Malley, przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Nieletnich, był jednym z pierwszych duchownych, których papież Leon XIV przyjął na audiencji 14 maja. Można zatem powiedzieć, że ten kryzys wydaje się być na szczycie ich listy priorytetów.
W pierwszym tygodniu pontyfikatu papieża Leona XIV, czołowy ekspert ds. kryzysu nadużyć, a także wiele osób, które przeżyły nadużycia i ofiar, wystąpiło w obronie nowo wybranego papieża. Uczynili to po tym, jak dwie organizacje działające na rzecz ofiar nadużyć wyraziły zaniepokojenie postawą kardynała Roberta Francisa Prevosta w tej kwestii po jego wyborze na papieża.
"Bardzo świadomy" problemu wykorzystywania dzieci
Jezuita ojciec Hans ZollnerPrevost, dyrektor Instytutu Antropologii (IADC) na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, jest jednym z czołowych ekspertów w dziedzinie kryzysu nadużyć. Po raz pierwszy spotkał ówczesnego ojca Prevosta, gdy ten pełnił funkcję byłego generała, najwyższej władzy Zakonu Świętego Augustyna w Rzymie. W tym czasie przyszły papież uczestniczył w inauguracji Centrum Ochrony Dzieci (obecnie IADC), a także w szczycie poświęconym ochronie dzieci i młodzieży w Rzymie. Gregoriana.
"Wraz z kilkoma innymi przełożonymi generalnymi reprezentował wyższych przełożonych płci męskiej. I to już samo w sobie było znakiem, że w tamtym czasie, w 2012 roku, był on bardzo świadomy kwestii wykorzystywania seksualnego dzieci" - powiedział ojciec Zollner w niedawnym wywiadzie dla OSV News. Dodał, że Prevost "chciał dowiedzieć się więcej, zarówno w zakresie ochrony, jak i procedur kanonicznych".
Osiem lat później, na początku 2020 roku, ich drogi ponownie się skrzyżowały, kiedy ojciec Zollner został zaproszony przez Konferencję Episkopatu Peru do poprowadzenia warsztatów na temat ochrony. W tym czasie ówczesny biskup Prevost był wiceprzewodniczącym Konferencji.
Doświadczenie w duszpasterstwie, zarządzaniu i prawie kanonicznym
Na stronie Ojciec Zollner powiedział OSV News, że z zadowoleniem przyjął wybór papieża Leona i docenił jego doświadczenie jako misjonarza w Peru, biskupa i szefa potężnej dykasterii ds. biskupów w centralnym rządzie Kościoła. Doświadczenia te "są niezbędne do tego, czego potrzebujemy teraz w zakresie przywództwa kościelnego, jeśli chodzi o przekazywanie wiary w trudnym środowisku".
Zauważył również, że dzięki swojej wiedzy z zakresu prawa kanonicznego, papież Leon może wnieść zrównoważone podejście do kwestii nadużyć seksualnych ze strony duchowieństwa. Ponieważ "skupienie się tylko na podejściu kanonicznym nie wystarczy, jeśli naprawdę chcesz, aby Kościół poruszał się globalnie". "Zwłaszcza jeśli chodzi o zmianę mentalności i nastawienia".
"Wspierał nas w ciszy, zawsze był obok".
Podczas spotkania z kilkoma dziennikarzami 12 maja, w trakcie audiencji dla tych, którzy relacjonowali papieską transformację, papież Leon spotkał się z peruwiańskim dziennikarzem Paola Ugaz. Uśmiechała się od ucha do ucha, gdy papież uścisnął jej dłoń. Wręczył jej stułę z wełny alpaki, którą na chwilę położył na jej ramionach, oraz peruwiańskie czekoladki. Zamienili ze sobą kilka słów.
"Prezenty, które mu dałem, pierwotnie przyniosłem dla mojego przyjaciela, kardynała Prevosta, który po drodze został papieżem" - powiedział później z uśmiechem OSV News.
Dla Ugaz nie było to tylko szczęśliwe spotkanie z nowym papieżem. Było to raczej zaskakujące spotkanie z kimś, kto był jednym z niewielu, którzy wspierali ją podczas trwających dziesięciolecia prześladowań. Wraz z osobami, które przeżyły nadużycia, starała się ujawnić nadużycia w kontrowersyjnym ruchu w jej kraju.
Biskup Prevost "wspierał nas po cichu, nie przed kamerami, od 2018 roku", powiedział. "Nigdy nie robił tego dla uznania. Po prostu pomagał, zawsze był obok".
Głęboko symboliczne przesłanie
W 2015 roku Ugaz, wraz z ocalałym i innym dziennikarzem Pedro Salinasem, napisał książkę zatytułowaną "Pół mnisi, pół żołnierze". Szczegółowo opisano w niej rzekome wykorzystywanie psychiczne i seksualne, a także kary cielesne i ekstremalne ćwiczenia. Wszystko to, co młodzi członkowie Sodalitium Christianae Vitae, stowarzyszenia życia apostolskiego założonego w Peru w 1971 roku, musieli znosić ze strony innych członków wspólnoty, w tym kierownictwa.
Od 2018 r. Ugaz i Salinas zmagają się z kampanią zniesławiającą, którą przypisują Sodalitium, w tym z procesami sądowymi i publikacją materiałów mających na celu zdyskredytowanie ich pracy.
Papież Franciszek: rozwiązanie Sodalitium
Biorąc pod uwagę ciągłe próby uciszania ofiar przez ruch, a także jego wątpliwe praktyki finansowe w Peru, papież Franciszek wszczął dochodzenie w sprawie Sodalitium w lipcu 2023 roku. Wysłał maltańskiego arcybiskupa Charlesa Sciclunę, asystenta sekretarza Dykasterii Nauki Wiary, i hiszpańskiego arcybiskupa Jordiego Bertomeu, również z tego departamentu.
Dochodzenie doprowadziło do wydalenie kilku wysoko postawionych członków ruchu, w tym arcybiskupa José Antonio Egurena z Piura, a także jego późniejszych członków. rozwiązanie przez papieża Franciszka w styczniu 2025 r., zaledwie kilka miesięcy przed jego śmiercią 21 kwietnia.
"Sprawiedliwość przyszła dzięki Kościołowi".
Wspominając moment, w którym Papa Leo Piotra, Ugaz powiedział OSV News, że ta wiadomość "uderzyła mnie jak tona cegieł".
"To było piękne", dodał. "Nie wiem, czy tego szukał, ale dla ocalałych jest to głęboko symboliczne przesłanie".
Ugaz powiedział, że w czasie, gdy był zwierzchnikiem diecezji Chiclayo, ówczesny biskup Prevost był jednym z niewielu biskupów w kraju, którzy stali po stronie jego i Salinasa, a także ofiar Sodalitium, gdy grupa stosowała wątpliwe i nieetyczne metody, aby ich uciszyć.
Podczas gdy "w Peru sprawcy i wpływowi zazwyczaj unikają kary", Ugaz powiedział, że w jego konkretnym przypadku sprawiedliwość przyszła z zewnątrz, "nie dlatego, że kraj nagle zdał sobie sprawę, że Sodalitium znęcało się nad swoimi członkami, kradło ziemię rolnikom i ścigało dziennikarzy. Sprawiedliwość przyszła przez kościół, a nie przez sądy.
Co wiemy o zarzutach
Niedługo po ogłoszeniu wyboru papieża Leona XIV w dniu 8 maja, Survivors Network of those Abused by Priests (SNAP) wydała oświadczenie, w którym oskarżyła nowego papieża o brak działań przeciwko nadużyciom w dwóch oddzielnych przypadkach: jeden w Chicago, kiedy pełnił funkcję prowincjała augustianów w 2000 r.; drugi w Chiclayo w 2022 r., kiedy był biskupem diecezji.
W Chicago, jak twierdzi grupa, ówczesny ojciec Prevost pozwolił ojcu Jamesowi Rayowi, księdzu odsuniętemu od posługi w 1991 r. po oskarżeniu o molestowanie nieletnich, "mieszkać w klasztorze augustianów St. John Stone w 2000 r.". "Pomimo bliskości katolickich szkół podstawowych".
W dniu 9 maja Crux poinformował, że augustianin w Chicago powiedział, że "na początku tego roku archidiecezja poprosiła zakon o pozwolenie na umieszczenie ojca Jamesa Raya w tym domu po tym, jak został on usunięty z posługi, ponieważ jego przełożony był licencjonowanym doradcą działającym jako nadzorca planu bezpieczeństwa nałożonego na Raya, a zatem Ray byłby pod bardziej czujnym okiem".
Plan bezpieczeństwa
W swoim raporcie Elise Allen napisała: "Augustianin powiedział, że lokalizacja szkoły dwie przecznice dalej nie była wówczas uważana za zagrożenie, biorąc pod uwagę, że istniał plan bezpieczeństwa, a kryterium nieumieszczania oskarżonych księży w pobliżu szkół było wynikiem Karty Dallas z 2002 r., Która nie została jeszcze wydana, gdy podjęto decyzję Ray.
"Ta decyzja, jak powiedzieli, była umową między archidiecezją a przełożonym klasztoru, ale taką, którą Prevost musiał formalnie podpisać, ponieważ był to dom wspólnoty augustiańskiej". Archidiecezja Chicago nie odpowiedziała jeszcze na ostatnie zarzuty wynikające z incydentu z 2000 roku.
Podjęte decyzje
Jako biskup Chiclayo, SNAP oskarżył nowo wybranego papieża o niewszczęcie śledztwa i wysłanie "nieodpowiednich informacji do Rzymu" w sprawie molestowania trzech kobiet. Grupa zarzuciła, że ksiądz mógł kontynuować swoją posługę pomimo zarzutów.
SNAP oświadczył, że złożył skargę przeciwko ówczesnemu kardynałowi Prevostowi "na mocy dekretu papieża Franciszka z 2023 r. 'Vos estis lux mundi' z 25 marca 2025 r.".
Diecezja Chiclayo zaprzeczyła zarzutom SNAP, twierdząc, że ówczesny biskup Prevost spotkał się z ofiarami w kwietniu 2022 r., a następnie zwolnił oskarżonego księdza, zawiesił go w posłudze i przekazał wyniki dochodzenia do Watykanu.
Kampania oszczerstw
"Wszystkie media próbowały zdyskredytować kardynała, twierdząc, że nic nie zrobił, co jest kłamstwem. On słuchał, przestrzegał procedur i ten proces jest kontynuowany", powiedział biskup Chiclayo, Monsignor Edinson Farfán, na konferencji prasowej w mieście, w którym obecny papież Leon był biskupem, podała 10 maja agencja prasowa EFE.
Zapytany o oskarżenia wysunięte przez SNAP przeciwko papieżowi Leo, Ugaz powiedział, że chociaż historie ofiar nadużyć są niezaprzeczalne, oskarżenia o bezczynność były częścią kampanii oszczerstw zorganizowanej przez członków Sodalitium, którzy chcieli zdyskredytować byłego biskupa po tym, jak poparł ofiary ruchu.E
Oskarżenia: "były częścią kampanii"
Ojciec Zollner zasugerował również, że "oskarżenia przeciwko ówczesnemu biskupowi Prevostowi były częścią kampanii zainicjowanej przez członków Sodalitium".
"Nie widziałem żadnych przekonujących dowodów ani dokumentacji, które SNAP lub (strona internetowa) Bishop Accountability lub ktokolwiek inny przedstawił na poparcie zarzutów" - powiedział ojciec Zollner w wywiadzie dla OSV News.
Zarzuty dotyczące sprawy Chiclayo zostały podniesione 8 września 2024 r. przez telewizyjny program informacyjny Cuarto Poder, przyciągając uwagę w Peru i za granicą.
Wezwanie do opracowania programu naprawy sytuacji
"To, co twierdził program Cuarto Poder, że kardynał Robert Prevost krył księdza Eleuterio Vásqueza Gonzáleza i że milczał w obliczu skarg, nie jest prawdą" - głosiło wówczas oświadczenie diecezji.
"Od momentu otrzymania skargi, zachowując prawo do domniemania niewinności, Kościół postępował zgodnie ze swoimi wytycznymi, zarówno w ramach wstępnego dochodzenia, jak i zastosowania środków zapobiegawczych: usunięcia z parafii i zakazu publicznego wykonywania posługi kapłańskiej.
Nie odwracaj się od domniemanych ofiar
Diecezja zwróciła się również do Cuarto Poder o "sprostowanie" swojego raportu, dodając: "Nie jest prawdą, że Kościół katolicki odwrócił się od domniemanych ofiar. Wręcz przeciwnie, pozostawiono im swobodę składania skarg w sądach cywilnych i zaoferowano niezbędną pomoc psychologiczną, gdyby jej potrzebowali".
Dochodzenie Cuarto Poder skupiło się na zarzutach trzech kobiet, które twierdziły, że były niewłaściwie dotykane przez ojca Vásqueza, gdy były dziećmi.
Domniemane ofiary wydały oświadczenie 11 września 2024 r., zaprzeczając oświadczeniu diecezjalnemu. Twierdzą, że w rzeczywistości, po zgłoszeniu historii ówczesnemu biskupowi Prevostowi w dniu 5 kwietnia 2022 r., aż do listopada 2023 r., kiedy to jeden z nich upublicznił ją na portalach społecznościowych, "nie przeprowadzono żadnego dochodzenia ani nie podjęto żadnych środków ostrożności w celu ochrony wiernych, chłopców i dziewcząt... sprawa została odłożona na półkę".
W swoim oświadczeniu z 11 września domniemane ofiary opublikowały kilka zdjęć oskarżonego księdza Vasqueza, odprawiającego mszę w miejscach publicznych podczas ważnych okazji, takich jak Wielkanoc, pomimo ograniczeń, które diecezja stwierdziła w swoim oświadczeniu z 10 września.
W przygotowaniu
Jednak w oświadczeniu z 10 września diecezja Chiclayo stwierdziła, że "sprawa została wysłana do Stolicy Apostolskiej i zarchiwizowana z powodu braku dowodów. Następnie, po publicznym apelu jednego ze skarżących, sprawa została ponownie otwarta, ponownie zbadana i jest obecnie w toku w Dykasterii Nauki Wiary". Należy dodać, że chociaż publicznie oświadczono, że będzie więcej domniemanych ofiar, tylko dwie z trzech, które początkowo złożyły skargę, przyszły zeznawać".
OSV News zwróciło się do prefekta kardynała Victora Manuela Fernandeza o potwierdzenie tej informacji, a także o odpowiedź dykasterii. W momencie oddania do druku nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi.
Testimonials
Ci, którzy pracowali z ówczesnym biskupem Prevostem, również zaprzeczają zarzutom. "Roberto (obecnie Papa Leo), kiedy pojawiły się te oskarżenia, wiedział, jak natychmiast działać" - powiedział 12 maja OSV News César Piscoya, były sekretarz wykonawczy wikariatu duszpasterskiego ówczesnego biskupa Prevosta w diecezji Chiclayo.
Piscoya wyjaśnił, że ówczesny biskup zajął się kanonicznymi aspektami skargi, dodając: "Kiedy trzeba było złożyć skargę w kontekście cywilnym, on również ją promował". Piscoya pracował u boku przyszłego papieża Leona XIV w Chiclayo od lutego 2015 r. do grudnia 2022 r.
"Niestety, są przeciwnicy. Niestety, są ludzie o złych intencjach" - powiedział. "Ale kiedy zidentyfikujemy, kto to pisze i kto to publikuje, okaże się, że są to dokładnie ci, którzy zostali oskarżeni".
W sierpniu 2024 r. peruwiańska konferencja biskupów zakazała prawnikowi kanonicznemu, księdzu Ricardo Coronado Arrascue, reprezentowania ofiar. W grudniu tego roku dekret wydany przez Dykasterię ds. Duchowieństwa, z którym zapoznało się OSV News, potwierdził, że ksiądz został zsekularyzowany (utracił stan duchowny) za grzechy przeciwko szóstemu przykazaniu, wywołanie skandalu i zmuszenie "kogoś do wykonania lub poddania się aktom seksualnym".
Te same wyzwania, nowy pontyfikat
Ojciec Zollner powiedział, że w świetle szczytu papieża Franciszka w sprawie wykorzystywania seksualnego duchownych w lutym 2019 r., jego zdaniem kluczowe znaczenie ma to, co następuje. Aby papież Leon XIV "promował świadomość potrzeby zaangażowania i dalszego angażowania się w środki ochronne". W szczególności w odniesieniu do trzech filarów przeciwdziałania nadużyciom: zgodności, przejrzystości i odpowiedzialności.
Jedną z najpilniejszych spraw, którymi nowy papież musi się zająć w kategoriach kanonicznych, jest sprawa słoweńskiego księdza-artysty ojca Marko Rupnika, który został wydalony z zakonu jezuitów w czerwcu 2023 roku.
"Mam nadzieję, że jak najszybciej poznamy werdykt. Wielu z nas nie może się tego doczekać, ponieważ minęło dużo czasu, zwłaszcza dla tych, którzy wnieśli oskarżenia, aby w końcu uzyskać jasność w tej sprawie" - powiedział ojciec Zollner.
Dodał, że dla każdego papieża kwestia nadużywanie jest krytyczna, ponieważ staje się "kwestią wiarygodności naszego istnienia i naszego przesłania".
"Przesłaniem Jezusa Chrystusa (jest) to, że musimy być tam dla naszego brata i siostry, a zwłaszcza dla naszego brata i siostry. te którzy są zranieni i zagrożeni zranieniem" - powiedział ojciec Zollner. "To jest rdzeń chrześcijańskiej egzystencji.
--------
- Paulina Guzik jest międzynarodową redaktorką OSV News. Zobacz ją na X @Guzik_Paulina. Junno Arocho Esteves pisze dla OSV News z Rzymu. David Agren przyczynił się do powstania tego raportu z Chiclayo w Peru.
