Książki

"Conversos": Rozpoznanie Chrystusa pod koniec średniowiecza

David Jiménez Blanco, ekonomista z pasją do przeszłości, opowiada w Conversos historię żydowskich konwersji w średniowiecznej Hiszpanii.

José Carlos Martín de la Hoz-30 maja 2025 r.-Czas czytania: 4 minuty
Konwersje

Ekonomista David Jiménez Blanco (Granada 1963), specjalista w dziedzinie bankowości inwestycyjnej i menedżer dużych firm, jest jednocześnie doświadczonym historykiem minionych czasów w naszej krainie, a dzięki pracy, którą teraz prezentujemy, pokazuje, że historia może być drugim zawodem lub zawodem, ponieważ, jak powiedział święty Josemaría, odpoczynek oznacza zmianę zawodu, dzięki czemu czytelnik przekona się, że Jiménez Blanco studiował i czerpał przyjemność z dokumentowania i pisania. "Conversos"..

Mylący tytuł

W każdym razie zacznijmy od wskazania, że tytuł pracy jest nieco mylący, ponieważ z jego lektury łatwo wywnioskować, że autor zamierza opracować esej na temat teologii historii, aby pokazać procesy konwersji Żydów z Sewilli, Walencji i Burgos w latach 1390-1391, kiedy to w niektórych dużych miastach Hispanii zaczęły mieć miejsce liczne konwersje z judaizmu na chrześcijaństwo.

Podobnie, z podtytułu można by zaryzykować, że będziemy świadkami "metanoi" lub wewnętrznego nawrócenia na chrześcijaństwo Salomóna Leví, najważniejszego Żyda w królestwach Kastylii i Aragonii, który był wielkim rabinem Burgos, a po pewnym czasie został wyświęcony na księdza i biskupa, by ostatecznie zająć arcybiskupstwo Burgos, wówczas również najważniejsze w Kastylii.

O co tak naprawdę chodzi

W rzeczywistości książka jest świetną historyczną ekspozycją i osadzeniem współistnienia Żydów, muzułmanów i chrześcijan w czasach końca rekonkwisty, w XIV i XV wieku, kiedy chrześcijanie mieszkający na Półwyspie Iberyjskim intensywnie zastanawiali się nad przyczyną braku nawróceń Żydów na chrześcijaństwo i doszli do wniosku, że nie wytłumaczyli się dobrze. 

Zarówno chrześcijańscy teologowie, jak i wierni byli przekonani, że jeśli będą w stanie lepiej się wytłumaczyć, z pewnością staną się masą, co rzeczywiście zrobili.

Rzeczywiście, od czasu opublikowania w latach pięćdziesiątych XX wieku akt "Disputation of Tortosa" (Antonio Pacios, CSIC-Arias Montano Institute, 1957), bardzo dobrze znamy wezwanie papieża Luny, Benedykta XIII, i króla Aragonii, Ferdynanda I, do wielkich ludzi królestwa Aragonii, duchowieństwa i szlachty, a także najważniejszych Żydów, do udziału w publicznej dyspucie trwającej prawie dwa lata.

Przez sześćdziesiąt siedem sesji (1413-1414), rano i po południu, spotkali się, aby wysłuchać najlepszego i najbardziej doświadczonego rabina w obietnicach mesjańskich: głównym był rabin Albó (309) i najlepszy katolicki skrypturysta tamtych czasów: Jerónimo de Santa Fe (302), aby odpowiedzieć na jedno pytanie: czy Jezus Chrystus wypełnił wszystkie proroctwa mesjańskie, czy też nie. Akty, które były podpisywane i pieczętowane każdego wieczoru zarówno przez dysputantów, jak i obecne władze, świadczą o intensywnych i pogodnych wystąpieniach obu stron.

Wreszcie, pod koniec książki, dzieło Paciosa zawiera echa sporu o Tortosę: tysiące Żydów wszelkiego rodzaju i stanu zostało nawróconych, a najwięksi z królestwa byli w rzeczywistości sponsorowani przez królów i szlachtę zarówno Kastylii, jak i królestwa Aragonii, jako rodzice chrzestni do chrztu, bierzmowania i małżeństwa tych nowych chrześcijan.

Trzy rodzaje obywateli

Rzeczywiście, po tych wydarzeniach warto zauważyć, że kroniki kategorycznie stwierdzają istnienie w Kastylii i Aragonii trzech rodzajów obywateli (jeśli można o nich mówić w tamtych czasach): starych chrześcijan, to znaczy chrześcijan na całe życie, rodzin, które odegrały wiodącą rolę w rekonkwiście chrześcijańskich ziem Hispanii, które w 711 r. poniosły upokorzenie podboju jako karę za brak jedności tych wizygockich szlachciców, niektórzy wciąż ariańscy i nienawróceni, którzy poddali się muzułmanom.

Drugą kategorię stanowili Żydzi, którzy nie otrzymali łaski wiary i chrztu, a zatem pozostali wierni prawu Mojżesza i pod ochroną króla Kastylii, ponieważ, jak mówi księga Partidas, utrwalali pamięć o ludobójstwie.

Wreszcie, istniała duża i bardzo liczna grupa nowych chrześcijan, niedawno nawróconych na chrześcijaństwo, którzy wnieśli swoje talenty i miłość do nawróconych, co, logicznie rzecz biorąc, zostało zauważone zarówno w prowadzeniu życia ascetycznego, jak i w mistycyzmie i literaturze, jak zobaczymy w Złotym Wieku Chrześcijaństwa. mistyka XVI-wieczny kastylijski.

Krytyka i oszczerstwa

W tym samym czasie krytyka pojawiła się z obu stron. Z jednej strony niektórzy starzy chrześcijanie zaczęli okazywać swój dyskomfort, widząc nowych chrześcijan - żydowskich konwertytów - szybko zdobywających ważne stanowiska w sądownictwie, samorządzie lokalnym, wojsku, na wsi, w kościele, a nawet w milicji. W odpowiedzi rozpowszechniali oskarżenia o apostazję lub praktyki religijne zmieszane z elementami judaizmu.

Z drugiej strony pojawiły się również oszczerstwa ze strony niektórych Żydów, którzy czując się zdradzeni w swojej wierze, oskarżali konwertytów o to, że nie są ani dobrymi Żydami, ani prawdziwymi chrześcijanami, insynuując, że ich konwersja była motywowana wyłącznie chęcią opuszczenia żydostwa i awansu społecznego.

W tym kontekście katoliccy monarchowie, w celu osiągnięcia całkowitej jedności w swoich królestwach - politycznej, prawnej i religijnej - poprosili papieża Sykstusa IV o utworzenie Inkwizycji w Kastylii. Instytucja ta miała za zadanie zbadanie ewentualnych fałszywych konwersji lub przypadków apostazji wśród nowych chrześcijan, z zamiarem przywrócenia pokoju i spójności społecznej. Jednak po tym, jak nie udało się w pełni osiągnąć jedności wiary, monarchowie podjęli złą decyzję: wydalić Żydów ze swoich terytoriów. Byli ostatnimi w Europie, którzy to zrobili, co było wielką stratą dla całego społeczeństwa.

Konwersje

TytułKonwertyci. Od Salomona Leviego, rabina, do Pawła z St. Mary, biskupa.
AutorDavid Jiménez Blanco
Redakcja: Almuzara
Liczba stron: 422
Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.