Święty Josemaria i liturgia

Uważna lektura wspaniałego dzieła profesora Juan José Silvestre (Alcoy, Alicante, 1973), doktor liturgii świętej Instytutu Anzelmiańskiego w Rzymie, konsultor Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz wykładowca na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Nawarry, na temat znaczenia liturgii w kazaniach i pismach św. Josemarii Escrivá de Balaguer, uderzył mnie jako obraz mądrego profesora w swoim przedmiocie, który z radością poszukuje swoich korzeni, aby odnowić naukę, którą żył i studiował od jej początków.

W wielkiej reformie teologicznej przeprowadzonej przez Szkołę w Salamance, która miała znaczący wpływ na Sobór Trydencki i na wielką reformę Kościoła zarówno w Europie, jak i w Ameryce w XVI wieku, jedna z jej podstawowych zasad niewątpliwie miała wpływ: "ad fontes". Oznacza to powrót do źródeł, do ustnego i pisemnego objawienia Jezusa Chrystusa, przekazanego, zachowanego i pogłębionego przez magisterium Kościoła oraz przez wielką tradycję teologii i prawa kanonicznego świętych i głębokich mężów, którzy byli w stanie żyć, studiować i przekazywać skarb chrześcijańskiego objawienia w swoim czasie i w swoim życiu.

Ruch liturgiczny

Profesor Silvestre rozpocznie swoją pracę od postawienia kluczowego pytania dla liturgisty XXI wieku: czy św. Josemaria należał do wielkiego ruchu liturgicznego, który od 1904 r. wraz ze św. Piusem X rozprzestrzeniał się w całym Kościele powszechnym aż do zjednoczenia się na Soborze Watykańskim II i który został zawarty w pierwszym wielkim dokumencie Soboru, konstytucji dogmatycznej "Sacrosantum Concilium". 

Jan Paweł II opublikował list apostolski z okazji 40-lecia wspomnianej Konstytucji, w którym stwierdził: "Ogłoszenie Konstytucji 'Sacrosanctum Concilium' wyznaczyło w życiu Kościoła etap o fundamentalnym znaczeniu dla promocji i rozwoju liturgii. Kościół, który ożywiany tchnieniem Ducha Świętego, przeżywa swoją misję jako 'sakrament, czyli znak i narzędzie wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego' (Lumen gentium, n. 1), znajduje w liturgii najwyższy wyraz swojej mistycznej rzeczywistości" (List apostolski "Liturgia Kościoła").Spiritus et sponsa"Rzym" 4.XII.2003, n.16). 

Profesor Silvestre przestudiuje zatem wszystkie dokumenty magisterium Kościoła w XX wieku, aby prześledzić narodziny ruchu liturgicznego i jego intuicje, a także doktryny wielkich liturgistów XX wieku, ich monografie, artykuły i referaty konferencyjne itp., a na koniec zagłębi się w dzieła świętego Josemarii, aby móc stwierdzić, że święty Josemaria był rzeczywiście prawdziwym pionierem tego ruchu liturgicznego (29, 38).

Pamiętam rozmowę z wielkim historykiem ruchu liturgicznego i liturgii, ojcem Manuelem Garrido OSB (1925-2013), który był członkiem trybunału w diecezjalnej fazie procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego św. Josemaríi Escrivá w Madrycie, który powiedział, że dla niego najważniejszym wkładem św. Josemaríi w ruch liturgiczny było to, jak uformował wiernych Opus Dei oraz współpracowników i przyjaciół w sposobie kochania i przeżywania liturgii.

Liturgia i święty Josemaría

Praca profesora Juana José Silvestre szczegółowo wyjaśni sposób, w jaki święty Josemaría żył Liturgią Kościoła i jak nauczał jej swoim przykładem i słowami ludzi wszelkiego rodzaju i warunków, a zwłaszcza kapłanów Prałatury Opus Dei i Stowarzyszenia Kapłańskiego Świętego Krzyża, co można zobaczyć po prostu obserwując, jak odprawiają Mszę Świętą, udzielają błogosławieństwa podczas ceremonii lub rozdają komunię.

Jak zawsze, musimy podkreślić, że profesor Silvestre w naturalny sposób zachowuje wielki rygor historyczny w publikowanych przez siebie pracach i zawsze wie, jak ująć swoje prace we współrzędnych historycznych, ponieważ czyni to jego argumentację teologiczną i kanoniczną znacznie solidniejszą.

Musimy również podkreślić, że profesor Silvestre wie, jak teologicznie uzasadnić kwestie, którymi się zajmuje, a zatem jest liturgistą, z którym można prowadzić dialog, ponieważ innym bardzo trudno jest słuchać argumentacji kogoś, kto ma inne kryterium niż ich własne, co wynika po prostu z braku solidności intelektualnej.

Główny wkład

Jeśli chodzi o wkład profesora Silvestre w tę pracę, uważamy za ważny rozwój dokonany przez świętego Josemaríę i przestudiowany przez naszego autora na temat koncepcji "utożsamiania się z Chrystusem kapłana" zarówno w czasie odprawiania Mszy Świętej "in persona Christi", jak i zwyczajowo przez cały dzień, jak święty Josemaría zwykł prosić kapłanów: "aby mieli te same uczucia, co Chrystus na krzyżu" (188).

W związku z tym anegdota, która wydarzyła się 7 sierpnia 1931 r. podczas Patronato de enfermos, wydaje się ważna i odkrywcza z liturgicznego punktu widzenia, kiedy to św. Josemaria otrzymał w sobie boską lokalizację ze słowami z Ewangelii Jana: "Gdy zostanę wywyższony na wysokościach, przyciągnę wszystko do siebie" (I J 12, 32) i mógł zobaczyć, jak uświęcenie zadań doczesnych staje się rzeczywistością (174, 178).

Warto również wspomnieć kilka słów profesora Silvestre'a o tym, jak św. Josemaria zastosował w ośrodkach Opus Dei środki podjęte przez papieży rzymskich i w każdej diecezji przez ordynariuszy, aby wiernie żyć postanowieniami Soboru Watykańskiego II. Jednocześnie nasz autor nie omieszkał przypomnieć "bólu, jakiego doznał święty Josemaria w obliczu nadużyć i deformacji, jakim uległa liturgia w latach następujących po Soborze Watykańskim II" (212).

Bardzo pouczające i formujące jest zalecenie, aby czytelnicy tej pracy przyjrzeli się bliżej ostatniej części pracy profesora Silvestre'a, która zawiera wiele tekstów świętego Josemaríi rozproszonych w jego dziełach pisanych i w jego ustnych kazaniach na temat tego, jak przeżywać części Mszy z "pasją miłości", korzystając z głębi zawartej w rubrykach Mszy i historii samej Mszy: "spotkania miłości między Chrystusem a Jego Kościołem", jak nazywa je profesor Silvestre (249).