Uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych filozofów, wielokrotnie nagradzany Byung-Chul Han poświęcił część swoich rozważań w szczególności temu, co nazywa "społeczeństwem zmęczenia" lub "społeczeństwem przejrzystości". The Jury Nagroda Księżniczki Asturii podkreśliła jego "błyskotliwość w interpretowaniu wyzwań społeczeństwa technologicznego".
W rzeczywistości jednym z głównych punktów zainteresowania jego zwolenników jest to, że w poprzednich książkach odnosił się do Boga, ale nie w całkowicie wyraźny sposób. Jednak opublikowane Sprechen Über Gott' (Sprechen nad Gottem) (Rozmowy o Bogu), wydany przez Matthes & Seitz Berlin, jest zgodny z tytułem. Y O BoguTen, który jest już w przedsprzedaży od Paidós, również w języku hiszpańskim.
Analiza dzisiejszego społeczeństwa i propozycje zaproponowane przez filozofa Hana, oparte na myśli Simone Weil i łączące wschodnią mądrość, są uderzające. Simone Weil jest, zdaniem Byung-Chul Hana, najbardziej błyskotliwą postacią intelektualną XX wieku. Południowokoreański myśliciel polega na francuskiej filozofce jako "etycznym i duchowym kompasie dla naszych czasów, w obliczu świata zdominowanego przez wydajność, konsumpcję i nadpobudliwość".
Odkrywanie ciszy, transcendencji...
Han i Weil zapraszają nas zatem do "ponownego odkrycia pustki, ciszy, uważności i transcendencji jako możliwych i niezbędnych form życia", w stopniu, który prawdopodobnie analitycy ich ewolucji lub innych uczeninie podejrzewali, a może podejrzewali...
Jednym z pierwszych autorów, którzy skomentowali refleksje Byung-Chul Hana, był filozof i profesor Uniwersytetu Complutense, José María Barrio. Jego zdaniem Han tworzy "jeden z najlepszych portretów naszych czasów, a także lekarstwo na jego najbardziej wrażliwe strony. Zbiera to, co najlepsze we wschodniej mądrości, aby oczyścić nasze postchrześcijańskie rany".
Z drugiej strony, absolwent filozofii i badacz Nietzschego Iván Campillo komentuje najnowsze wypowiedzi Hana w następujący sposób kilka filmówktóre "nie zastępują oryginalnego dzieła, są jedynie uzupełnieniem lektury".
Kilka refleksji Byung-Chul Hana
Ekspozycja filozofa Hana opisana jest w siedmiu podstawowych pojęciach, zgodnie z "Sprechen Über Gott" (Rozmowy o Bogu). Zgodnie ze spisem treści, jest to siedem punktów poprzedzonych prologiem, które pojawiają się również w "O Bogu". Są one następujące: Uwaga, Niestworzenie, Pustka, Cisza, Piękno, Ból, Bezczynność i Uwagi.
W tych wierszach przedstawiamy krótkie cytaty, niekompletne, z niemieckiego wydania, z naszym własnym tłumaczeniem i komentarzem na wybrany temat, którym jest trudność modlitwy. W związku z tym skupiamy się na pierwszym punkcie: Uwaga i kilka dodatkowych pomysłów, zawsze według Byung-Chul Han (i Simone Weil).
33 pomysły. Uwaga na
1) Jakiś czas temu "Simone Weil (SW) zadomowił się we mnie. Zadomowił się w mojej duszy.
2) (Weil) nigdy nie czyta "historii bezpłodnego drzewa figowego" bez dreszczy.
3) "Obecny kryzys religii nie wynika po prostu z tego, że pewne treści wiary utraciły swoją ważność" (...), lub z tego, że Kościół utracił wszelkie zaufanie. Istnieją raczej przyczyny strukturalne (...)". "Wśród nich jest spadek uwagi".
4) "Kryzys religii jest zatem również kryzysem uwagi, kryzysem wzroku i słuchu".
5) "Percepcja stała się niezwykle żarłoczna. Brakuje jej całej kontemplacyjnej szerokości. Nieustannie je.
6) "Konsumpcja to ich podstawowa postawa. Binge watching" to trafne określenie ich żarłoczności.
7) "Tylko poszcząca dusza może patrzeć (...) Wieczna część duszy karmi się głodem".
8) "Głód duszy jest trudny do zniesienia, ale nie ma innego lekarstwa na tę chorobę".
9) "Kontemplacyjna uwaga jest niezbędna do patrzenia". Kontemplować rzeczy bez chęci przywłaszczenia ich sobie. Ten, kto potrafi patrzeć, opróżnia samego siebie".
10) Według Simone Weil to wyobraźnia, w służbie jaźni, nieustannie śni o jedzeniu, podporządkowując rzeczy potrzebom, pragnieniom i interesom jaźni.
11) "Wyobraźnia, jako 'grawitacja', zaślepia duszę na prawdziwy związek między rzeczami (...) Uniemożliwia duszy wzniesienie się ku transcendencji".....
12) Uwaga religijna jest "patrzeniem", a nie "szukaniem", a nie "przylgnięciem". Być może dlatego zaciskamy dłonie podczas modlitwy.
Cyfryzacja
13) "Cyfryzacja znacznie przyspiesza całkowitą dostępność rzeczywistości. Przyzwyczaja nas do tego, że wszystko jest natychmiast dostępne, przewidywalne i konsumowalne.
14) Postawy mentalne, takie jak czekanie lub cierpliwość, które oferują dostęp do tego, co niedostępne, wychodzą z użycia.
15) Informacja jako bodziec rozdrabnia uwagę. Głęboka uwaga jest odporna na bodźce, a nawet je odrzuca. Przypomina modlitwę: "Z pełnią uwagi można myśleć tylko o Bogu".
Rozproszony
16) "Jesteśmy nieustannie rozproszeni (...) Tylko przez ciągłe rozproszenie Bóg nas opuścił: 'Bóg jest nierozproszoną uwagą'. Gdybyśmy nie byli rozproszeni, bylibyśmy z Bogiem.
17) Dzisiejsze uzależnione społeczeństwo jest "społeczeństwem bez uwagi". Percepcja jest kontrolowana przez uzależnienie i dopaminę. Uzależnienie i uwaga są przeciwstawnymi siłami.
18) "Sieci społecznościowe wykorzystują uzależniające algorytmy, aby uzależnić ludzi, kontrolować ich i kierować nimi. Smartfon to cyfrowa maszyna uzależniająca.
19) "Głęboka i kontemplacyjna uwaga skierowana jest na to, co trwałe, na to, co pozostaje i trwa".
20) To, co prawdziwe, jest trwałe. Dominacja informacji niszczy ją, pogrążając nas w ciągłym wirze aktualności.
21) "Zasadniczą cechą dobra jest to, że nie przerywa uwagi jako modlitwy. Istnieje tylko jedno doskonałe kryterium dobra i zła: nieprzerwana modlitwa wewnętrzna".
Dobro, zło
22) "Dobro jest pośrednie, dyskretne, a nawet nieśmiałe, podczas gdy zło jest natrętne. Zło zachowuje się odwrotnie. Uwodzi nas, uzależnia. Tylko uwaga może je odeprzeć.
23) "Dobro jednoczy i godzi, podczas gdy zło oddziela i dzieli. Zło jest wieloaspektowe. Dobro natomiast opiera się na jednej prawdzie".
24) Simone Weil zakłada, że zło lub przemoc wynikają z nieuwagi - byłoby mniej przemocy na świecie, gdybyśmy byli w stanie poświęcić podobną uwagę modlitwie.
25) Cały świat przekształca się w tętniący życiem rynek, na którym wszyscy krzyczą o uwagę. Kapitalizm nie ceni ciszy, ponieważ hałas generuje kapitał, a cisza nie przynosi zysków.
26) Simone Weil: nie ma szczęścia porównywalnego z wewnętrzną ciszą, duch potrzebuje tej ciszy, aby móc stworzyć lub otrzymać coś zupełnie innego.
Bombardowany przez hałas
27) Nie możemy się łatwo modlić, ponieważ jesteśmy nieustannie bombardowani szumem informacyjnym. Nasze zmysły są w ciągłym nienasyceniu, nieustannie pochłaniając bodźce.
28) Sztuka w swej najgłębszej istocie jest doświadczeniem religijnym. Najwyższe piękno jest w rzeczywistości sakramentem.
Piękno
29) Piękno jest znacznie silniejszym dowodem na istnienie Boga niż zwykłe argumenty oparte na porządku świata.
30) Piękno jako wcielenie Boga również uduchawia naukę, przekształcając studia w formę modlitwy. "Cisza emanująca z wielkiego dzieła sztuki jest echem boskiej ciszy.
Pamiętajmy. Źródłem jest Byung-Chul Han, "Sprechen über Gott", Matthes & Seitz, 2025. Książka "Like God" od Ediciones Paidós jest już w przedsprzedaży i ukaże się w październiku. Można o nią pytać w Casa del Libro itp.
