Jezus i kanoniczne źródła o NimJezus i niekanoniczne źródła na jego tematJezus i żydowskie korzenie Eucharystii Zanim pokrótce zilustrujemy to, co wiemy do tej pory o czterech Ewangeliach kanonicznych, przeczytajmy piękne słowa św. Franciszka Salezego, Doktora Kościoła, w odniesieniu do znaczenia słowa "ewangelia" oraz tradycji ustnej i głoszenia dla przekazywania wiary (mówiliśmy już o tym w rozdziale "Ewangelie kanoniczne"). poprzedni artykuł na temat katechezy):
Cała doktryna chrześcijańska jest sama w sobie Tradycją. Autorem doktryny chrześcijańskiej jest bowiem sam Chrystus, nasz Pan, który napisał tylko kilka znaków, gdy odpuszczał grzechy cudzołożnej kobiecie. [...] A fortiori, Chrystus nie nakazał pisać. Dlatego nie nazwał swojej doktryny "Eugrafią", ale Ewangelią, a tę doktrynę nakazał przekazywać przede wszystkim przez głoszenie, ponieważ nigdy nie powiedział: napisz Ewangelię każdemu stworzeniu; powiedział zamiast tego: głoście ją. Wiara zatem nie pochodzi z czytania, ale ze słuchania.
W poprzednim artykule wspomnieliśmy o niektórych uczonych, którzy proponują przedstawienie "oficjalnego" datowania powstania Ewangelii. Według większości ekspertów w rzeczywistości pisma te pochodzą z drugiej połowy pierwszego wieku, czyli w każdym razie wtedy, gdy wielu naocznych świadków opowiadanych wydarzeń wciąż żyło. Jednak opierałyby się one na jeszcze wcześniejszych źródłach, takich jak tzw. źródło Q (z niemieckiego quelle("źródło"), z którego Łukasz i Mateusz zaczerpnęliby wiele informacji i które kilku uczonych identyfikuje z wcześniejszym szkicem Marka, oraz lógia kyriaká (powiedzenia o Panu).
Ewangelie synoptyczne
Są tak nazywane, ponieważ opowiadają wiele historii o Jezusie w prawie tych samych słowach. W rzeczywistości można je przeczytać w wielu częściach na pierwszy rzut oka (streszczenia), zarówno w języku greckim, jak i w tłumaczeniach na popularne języki. Często zastanawiamy się, w jakim języku zostały napisane.
Jean Carmignac (1914-1986), francuski ksiądz katolicki i biblista, był wielkim egzegetą i tłumaczem Zwojów znad Morza Martwego, których był jednym z czołowych światowych ekspertów. Dzięki swojej wiedzy na ten temat Carmignac zdał sobie sprawę, że greka tych Ewangelii była uderzająco podobna do hebrajskiego używanego w zwojach z Qumran (do 1947 r. uważano, że język hebrajski w Palestynie wymarł w czasach Jezusa, podczas gdy odkrycie setek rękopisów w jaskiniach wokół Morza Martwego potwierdziło, że hebrajski był nadal używany, przynajmniej jako język "kulturalny", do końca trzeciej wojny żydowskiej w 135 r. n.e.).C.).
Na podstawie dogłębnych badań lingwistycznych tych Ewangelii w ciągu dwudziestu lat stał się zwolennikiem ich oryginalnego brzmienia w języku hebrajskim, a nie greckim, w którym zostały nam przekazane, a także ich datowania na około 50 rok. Carmignac przedstawił swoją tezę w swojej pracy Narodziny Ewangelii synoptycznych.
Mark
Jest to najstarsza Ewangelia (między 45 a 65 r. n.e.). Stanowi ona podstawę potrójnej tradycji synoptycznej. Według uczonych wywodzi się ona z kazań samego Piotra, głoszonych w Palestynie, ale przede wszystkim w Rzymie. Jean Carmignac uważa, że Ewangelia ta została napisana lub podyktowana przez samego Piotra w języku hebrajskim (lub aramejskim) około 42 roku, a następnie przetłumaczona na język grecki (jak pisze Papias z Hierapolis w swoim dziele Egzegeza Lògia Kyriakà) przez Marcosa, hermeneuta (tłumacza) Piotra, około roku 45 (jak utrzymuje również J.W. Wenham) lub najpóźniej 55.
W rzeczywistości w Egzegeza Lògia kiriakàZ którego Euzebiusz z Cezarei cytuje fragmenty w Historii kościelnej (Księga III, rozdz. 39), Papiasz pisze:
Mark, który był hermeneuta [tłumacz] Piotra, spisał dokładnie, choć bez kolejności, wszystko, co pamiętał z tego, co Pan powiedział lub uczynił. Ponieważ ani nie słyszał, ani nie towarzyszył Panu, ale później, jak już powiedziałem, towarzyszył Piotrowi.
Mamy podobne doniesienia od Klemensa z Aleksandrii, Orygenesa, Ireneusza z Lyonu i samego Euzebiusza z Cezarei.
Matthew
Ewangelia ta została napisana około 70 lub 80 r. n.e., jako rezultat zbioru dyskursów w języku hebrajskim lub aramejskim (lògia), zebrane i wykorzystane przez apostoła Mateusza w latach 33-42 n.e. w trakcie jego działalności ewangelizacyjnej wśród Żydów w Palestynie (źródło Q wykorzystane również przez Łukasza).
Informacja ta jest potwierdzona przez Papiasa: "Dlatego Mateusz zebrał razem lògias w języku hebrajskim, a każdy hermeneuta [przetłumaczył je] najlepiej jak potrafił. Ireneusz z Lyonu (uczeń Polikarpa ze Smyrny, sam będący uczniem ewangelisty Jana) również pisał w 180 r. n.e. (w Przeciwko herezjom).
Mateusz opublikował swoją ewangelię dla Żydów w swoim ojczystym języku, podczas gdy Piotr i Paweł głosili w Rzymie i zakładali Kościół; po jego śmierci Marek, uczeń i tłumacz Piotra, również przekazał kazania Piotra na piśmie; Łukasz, towarzysz Pawła, spisał to, co głosił.
Podobne starożytne świadectwa pochodzą od Panthenusa, Orygenesa, Euzebiusza z Cezarei. Według Carmignaca Ewangelia Mateusza pochodzi z roku 50.
Lucas
Również ta Ewangelia, według wielu uczonych, została napisana około lat siedemdziesiątych lub osiemdziesiątych XX wieku. Powszechnie uważa się, że Ewangelia Łukasza jest najdokładniejszą historycznie kompilacją Ewangelii Łukasza i opiera się na źródle Q (używana również przez Mateusza i, zdaniem różnych historyków i biblistów, najstarsza wersja Ewangelii Marka), uzupełniona osobistymi badaniami przeprowadzonymi w terenie (jak sam autor stwierdza w Prologu).
Carmignac uważa, że wydanie Łukasza pochodzi z lat 58-60, jeśli nie krótko po roku 50 (hipoteza poparta przez Wenhama i innych).
John
Jest to jedyna Ewangelia niesynoptyczna, przez długi czas uważana za najmniej "historyczną", dopóki jej dokładne przestudiowanie nie ujawniło, że z geograficznego i chronologicznego punktu widzenia jest jeszcze dokładniejszym dokumentem niż poprzednie Ewangelie (w rzeczywistości interweniuje, aby wyjaśnić, co było lub nie było opowiadane przez innych).
Bogata i precyzyjna terminologia oraz jasne i jednoznaczne informacje topograficzne, chronologiczne i historyczne umożliwiły między innymi szczegółowe odtworzenie liczby lat głoszenia Jezusa, datowanie wydarzeń Paschy w bardziej precyzyjnym kalendarzu oraz odkrycie znalezisk archeologicznych zidentyfikowanych później z miejscami opisanymi przez Jana (pretorium Piłata, basen próbny itp.). Dla wielu datuje się ona na lata 90-100 n.e. Carmignac, Wenham i inni umieszczają ją jednak krótko po roku 60 n.e..
Na koniec warto zauważyć, że najstarszy fragment kanonicznego Nowego Testamentu odpowiada dokładnie jednej z Ewangelii, Ewangelii Jana, i jest to Papirus 52, znany również jako Rylands 457, znaleziony w Egipcie w 1920 roku i datowany na II-III wiek naszej ery.
Z historycznego punktu widzenia bliskość między wydaniem samego dzieła (jak pisaliśmy, między 60 a 100 rokiem n.e.) a najwcześniejszą pisemną wzmianką o nim, jaką udało się znaleźć, wynosi zaskakującyNajstarszy odnaleziony manuskrypt Iliady pochodzi z 800 r. n.e., podczas gdy samo dzieło zostało napisane prawdopodobnie około 800 r. p.n.e.!
