Ponad połowa najsłabiej rozwiniętych krajów świata boryka się z poważnym zadłużeniem, szacowanym na 9 bilionów dolarów. W 48 krajach rozwijających się, z których większość znajduje się w Afryce, więcej środków przeznacza się na spłatę odsetek od zadłużenia niż na zagwarantowanie podstawowych praw ludności. A to jest "etycznie niedopuszczalne", mówi Mª Luz Ortega Carpio, profesor Międzynarodowych Organizacji Gospodarczych na Uniwersytecie Loyola w Andaluzji, w wywiadzie dla Omnes.
To nadmierne zadłużenie dotyka w rzeczywistości 3,3 miliarda ludzi, prawie połowę z 8 miliardów ludzi na naszej planecie, którzy żyją w krajach, które wydają więcej na odsetki od zadłużenia niż na zdrowie. I 2,1 miliarda ludzi, których kraje wydają więcej na zadłużenie niż na edukację, dodaje profesor Mª Luz Ortega, która jest członkiem hiszpańskiego centrum "The Economics of Francisco" (EoF).
Z drugiej strony, hiszpańskie organizacje katolickie po raz pierwszy w historii zainicjowały Side Event (oficjalne wydarzenie równoległe), podczas 4. międzynarodowa konferencja na temat finansowania rozwoju z ONZktóry odbywa się w Sewilli. Profesor Ortega uważa to za "ważne".
Eduardo Agosta Scarel (dyrektor Departamentu Ekologii Integralnej Konferencji Episkopatu Hiszpanii, CEE) i Mª Luz Ortega Carpio wzięli wczoraj udział w obradach Okrągłego Stołu. A także Agustín Domingo Moratalla (profesor filozofii moralnej i politycznej na Uniwersytecie w Walencji i członek "La Economía de Francisco"-EoF) oraz Elena Pérez Lagüela (doktor i profesor ekonomii na UCM i ekspert w dziedzinie Afryki).
Prezentowane i moderowane przez Martę Isabel González (rzecznictwo i sojusze w Manos Unidas oraz komunikacja w Enlázate for Justice i EoF). Więcej informacji można znaleźć na kanale YoutubeStań w obronie sprawiedliwości(Caritas, Cedis, CONFER, Sprawiedliwość i Pokój, Manos Unidas i REDES).
Rozmawiamy już z ekonomistką, profesor Mª Luz Ortegą.
Podczas 4. Konferencji ONZ w sprawie Finansowania Rozwoju odbyło się "wydarzenie towarzyszące", czyli oficjalne wydarzenie towarzyszące, zorganizowane po raz pierwszy przez różne hiszpańskie instytucje katolickie. Czy możesz ocenić to historyczne wydarzenie?
- To naprawdę wydarzenie..., nie wiem, czy historyczne, ale fakt, że istnieje oficjalne równoległe wydarzenie organizowane przez hiszpańskie instytucje katolickie, jest ważny. Jest to ważne, ponieważ chcemy być głośnikiem wszystkiego, co dzieje się na poziomie kościelnym w kontekście Jubileuszu. Tematem przewodnim jest "Zwolnienie i anulowanie długu zagranicznego. Sprawiedliwa transformacja ekologiczna w ramach SDGs (Sustainable Development Goals)". Wziąłem udział w tym okrągłym stole.
Opowiedz nam przez chwilę o tym wydarzeniu, które odbyło się w poniedziałek i dotyczyło "umorzenia długów zewnętrznych".
- Kiedy mówimy o zadłużeniu zewnętrznym, musimy pomyśleć, że dotyka ono ponad 3,3 miliarda ludzi żyjących na naszej planecie, a obecnie jest nas blisko 8 miliardów. Liczba osób pozbawionych godnego życia, dostępu do opieki zdrowotnej, podstawowych praw jest ogromna.
Dotyczy to ponad 40 krajów, w większości afrykańskich, które płacą więcej za dług, za odsetki od długu, przepraszam, niż wydają na zdrowie, edukację, podstawowe kwestie. Jest to coś, czego powinniśmy być świadomi i naprawdę uważać, że nie jest to etycznie akceptowalne.
Podczas tego okrągłego stołu staraliśmy się odnieść do propozycji, które my, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, ale także grup kościelnych, zamierzamy poprzeć w ramach różnych raportów, które się ukazały. W szczególności raport jubileuszowy, inicjatywa zaproponowana przez papieża Franciszka, Papieskiej Akademii Nauk Społecznych.
Za umorzeniem długu musimy zdać sobie sprawę, że nie jest to kwestia umorzenia długu dla samego umorzenia długu. Chodzi również o ustanowienie szeregu podstawowych zasad, aby dług był długiem, który można przejąć.
Czy możesz wyjaśnić niektóre z tych podstawowych zasad?
- Tak, niektóre z tych zasad mówią, że nie powinno być transferów netto z krajów nadmiernie zadłużonych. Oznacza to, że czasami pieniądze są pożyczane, aby pomóc, złagodzić sytuację. Ale ponieważ muszą one spłacić odsetki od długu, ostatecznie okazuje się, że istnieje transfer netto z krajów nadmiernie zadłużonych do nas.
Z drugiej strony, każdy zadłużony kraj ma plan analizy sytuacji w zależności od swojej pozycji. Restrukturyzacja powinna obejmować redukcję kapitału. Zamierza się również spojrzeć na całość, tj. że długi powinny być nawet uważane za długi promujące rozwój.
Co leży u podstaw tych kryteriów?
Zasadniczo kryje się za tym również podejście, że wiele razy, gdy dług ma zostać rozwiązany, mówi się: cóż, musisz opracować plan oszczędnościowy. Ale jedyną rzeczą, jaką robi plan oszczędnościowy, jest jeszcze większe zwiększenie zadłużenia. Ale wzrost musi być możliwy. Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest wzrost, ale wzrost zrównoważony, wzrost skoncentrowany na projektach zrównoważonego rozwoju.
Należy pamiętać, że ta międzynarodowa konferencja odbywa się w kontekście potrzeby ponownego przemyślenia sposobu dalszego finansowania celów zrównoważonego rozwoju, agendy 2030. Ponieważ obecnie istnieje luka w wysokości ponad 4 miliardów euro. Wszystko to oznaczałoby pracę z innych perspektyw.
Bardzo ważne jest również, i do tego wzywają różne instytucje, w tym instytucje kościelne, aby międzynarodowe instytucje finansowe, zamiast dążyć do spłaty pożyczki, naprawdę służyły społeczeństwom, naprawdę służyły rozwojowi.
Mówiłeś o rzeczach, które można zrobić.
- Po zapoznaniu się z tymi zasadami można zrobić wiele rzeczy. W najpoważniejszych przypadkach można podjąć inicjatywę wstrzymania spłaty zadłużenia. Robiono to już w przeszłości. Na przykład podczas poprzedniego Jubileuszu (rok 2000). Lub zamiany długów na edukację, zdrowie, zawsze z modelami przejrzystości. Albo ponowna konwersja specjalnych praw ciągnienia, aby mogły one pomagać i finansować kraje rozwijające się.
W publicznym wyjaśnieniu Biura pojawiło się hasło: "To ludzie, nie liczby: gospodarka w służbie ludzi i planety". Rozwiń ten pomysł.
- Tak, to prawda. To coś naprawdę ważnego. Jak już mówiłem, postawienie ludzi w centrum, nadanie twarzy sytuacji 3,3 miliarda ludzi, prawie połowy światowej populacji. Są to ludzie pozbawieni godnego, szczęśliwego życia, życia, o którym marzyli i którego wszyscy pragną. Są pozbawieni, ponieważ dług zewnętrzny, który nęka ich kraje, nie pozwala im na takie warunki.
Oddanie gospodarki w służbę ludziom i planecie ma wiele wspólnego z agendą 2030, która koncentruje się na dobrobycie ludzi i planety. Jeśli tego nie osiągniemy, pozbawimy ludzi wszystkich tych możliwości. Zrównoważony rozwój, aby był dobrym rozwojem, musi generować wzrost gospodarczy, ale musi być również sprawiedliwy, rozwój społeczny, a zatem sprawiedliwy, i musi być korzystny i zrównoważony dla całej planety.
Dlatego też gospodarka musi koncentrować się na osiągnięciu tego celu, a nie na osiągnięciu krótkoterminowego zwrotu lub zysku. I wiele razy te inwestycje lub te pożyczki, które zostały udzielone, były udzielane w zamian za metale ziem rzadkich, tak jak dzieje się to teraz, lub w zamian za bardzo krótkoterminowy zysk, który jednak nie przynosi korzyści życiu ludzi. I tego właśnie chcemy: chcemy, aby gospodarka koncentrowała się na korzyściach dla ludzi.
Ekonomista w "The Economics of Francis" powiedział na przykład, że sukces nie powinien być mierzony wielkością lub wzrostem PKB, ale jego zdolnością do integracji wszystkich, do redystrybucji bogactwa. Jakieś komentarze?
- Rzeczywiście, tak musi być. Produkt Krajowy Brutto jest wskaźnikiem wzrostu gospodarczego, ale jeśli nie będzie redystrybucji bogactwa, a nie tylko bogactwa, ale także dobrobytu i generowania możliwości, tak aby wszyscy ludzie mogli żyć pełnym i godnym życiem, jakiego pragną, nie będzie to możliwe.
Dlatego, między innymi, dokument Jubileuszu i to, o co proszą organizacje katolickie, to fakt, że powinniśmy myśleć nie tylko w perspektywie krótkoterminowej, ale także średnio- i długoterminowej. Innymi słowy, dług jest konieczny. Wszyscy pożyczaliśmy pieniądze w takim czy innym czasie. Wszystkie kraje się zadłużyły, ale konieczne jest zadłużenie się w celu wygenerowania solidnych struktur, które naprawdę generują dobrobyt dla całej populacji. W przeciwnym razie mówimy o złym rozwoju.
Wreszcie, do czego wzywasz w dokumencie "Zobowiązanie z Sewilli"?
Zobowiązanie z Sewilli" zostało opracowane na moim uniwersytecie w ramach Dnia Rozwoju, który obchodzimy co roku na Uniwersytecie w Sewilli. Uniwersytet Loyola Andaluzja. W tym roku poświęciliśmy Dzień "Dług czy rozwój" i zaprosiliśmy prelegentów. Rezultatem była Deklaracja wydana przez Konferencję Episkopatu i Archidiecezję Sewilli.
Deklaracja, w której prosimy o anulowanie długu, ale także, świadomi trudności związanych z tym całkowitym anulowaniem, szereg środków. Środki te są w pełni zgodne z dokumentem ramowym wydanym przez Papieską Akademię Nauk Społecznych w raporcie jubileuszowym.
Wzywamy do zawarcia porozumienia w sprawie zadłużenia, które postawi ludzi w centrum uwagi. I nie tyle patrzeć na kwotę zadłużenia, ale na to, jak rozwiązać ten problem i faktycznie promować rozwój w krajach.
